Een verhaal wordt pas levendig als je de zintuigen gebruikt. Zodra je beschrijft hoe de nagels van de hond langs de ijzeren deur krassen of hoe het sap van een verse aardbei langs je wang druipt als je erin bijt, raak je de lezer. In dit blog focus ik op het effect van geur.
Op de Salon van TEDx Alkmaar vertelde Jeroen Gmelich onlangs over zijn passie: muziekinstrumenten. Ik verwachtte dat hij vol verwondering zou spreken over de klanken die hem tegemoetkwamen zodra hij de muziekwinkel binnenstapte. Maar hij vertelde over de geur van de gitaren die aan de muur hingen en de spruitjeslucht die vanuit de keuken achter de winkel kwam, waar ’s middags warm werd gegeten.
Oergevoel
Geur appelleert aan ons oerinstinct. Voordat je iemand ziet, heeft je neus al feromonen opgepikt. In een fractie van een seconde, nog voor onze hersenen gedachten hebben gevormd, weet je: wegwezen óf eropaf!
En in een flits wekt een bepaald luchtje een herinnering op. Wanneer je de parfum van je ex ruikt ben je zo weer terug bij die eerste date, vijf jaar geleden. De geur van koffie kan je doen denken aan de gemoedelijkheid van je ouderlijk huis of aan de verschaalde adem van die oude schoolmeester. Speel met het oproepen van sensaties bij de lezer, om erachter te komen hoe je verhaal hem raakt.
Keep calm and breathe
Denk aan pas gemaaid gras, schone witte was en nat kreupelhout in het bos, en als vanzelf ga je dieper ademhalen door je neus. Neem hier af en toe even tijd voor tijdens het schrijven. Wat ruikt je hoofdpersoon? Hoe kun je de sfeer kleur geven met geur?
Ook als je even vastloopt tijdens het schrijven, helpt het om drie keer diep adem te halen. Door te ademen naar je buik of even goed te zuchten worden neuronen in je brein geactiveerd die je laten kalmeren. Je laat de stress ontsnappen die je creativiteit blokkeert. En door de extra bloedtoevoer krijgen je hersenen een flinke shot zuurstof die je een stuk creatiever maken.
Schrijfoefening
Dus adem even diep in door je neus en uit door je mond. Voel hoe de lucht langs je neusvleugels naar binnen gaat, je keel in en je longen vult. Houd je adem even vast en volg de luchtstroom dan weer op zijn weg naar buiten. Herhaal dit drie keer.
Pak dan pen en papier en ze je timer op tien minuten. Schrijf een verhaal dat zich afspeelt net na een flinke regenbui.
Ter inspiratie: de ‘geur’ van regen heeft een naam: petrichor. Dit is een combinatie de Griekse woorden ‘petra’, dat steen of rots betekent, en ‘ichor’, waarmee in de mythologie de gouden vloeistof werd aangeduid die door de aders van de Olympische goden en andere onsterfelijken stroomt.
Bacteriën en planten scheiden tijdens een langdurig droge periode bepaalde stofjes af. Zodra het begint te regenen, schieten de moleculen door de kracht van de vallende regendruppels de lucht in en wordt die veelgeprezen geur verspreid.
Ben je benieuwd of jouw tekst de lezer raakt? Wil je weten of je de zintuigen nog beter kunt inzetten? Laat je verhaal dan door mij analyseren. Neem een kijkje op mijn website en mail je manuscript naar info@elibrotekstenredactie.com