Neem de lezer aan de hand en leid hem door je verhaal, geef ik schrijvers vaak als tip. Als schrijver heb je je zo verdiept in het onderwerp, je zit er helemaal ‘in’, waardoor iemand van buiten, zoals de lezer, maar moeilijk toegang krijgt tot jouw domein. Het is lastig om een frisse blik te behouden en ervoor te zorgen dat het verhaal te volgen is voor iemand die nog niets weet over het onderwerp waarover jij schrijft of over de wereld die jij gecreëerd hebt.
In non-fictie wordt meestal geprobeerd om het onderwerp voor de lezer te ontsluiten door plichtmatige inleidingen en introducties, waarin verteld wordt welke onderwerpen in welk hoofdstuk aan de orde zullen komen. Dit kan een stuk origineler.
Zie je verhaal als een huis: een huis waar je de lezer uitnodigt. Jullie komen samen aanlopen en bekijken het gebouw van buitenaf. Jij laat van een afstandje alvast zien hoe het is opgebouwd. ‘Het huis telt drie verdiepingen. Kijk, het is een doorzonwoning en op de eerste verdieping zijn drie slaapkamers.’ Zo vertel je de lezer hoe het boek vanaf een afstand in elkaar zit. Wat is de hoofdvraag? Hoe zijn de verschillende delen opgebouwd en wat valt er nu al op?
Vervolgens komen jullie binnen via de hal, die de verschillende kamers en verdiepingen met elkaar verbindt. Je geeft aan welke kamers (hoofdstukken en deelvragen) er zijn en maakt de onderlinge verbanden duidelijk.
Dan ga je een voor een de kamers binnen. Soms zoom je direct in op een enkel voorwerp in de kamer. Een andere keer blijf je nog even in de deuropening staan om duidelijk te maken hoe dit hoofdstuk ook alweer in verband staat met de hoofdvraag. Stel de lezer af en toe directe vragen, om de tekst levendig te houden.
Voordat je een kamer verlaat, laat je de lezer nog even terugkijken naar het geheel. Dan stap je weer de hal in en zorg je voor een duidelijke overbrugging van het ene hoofdstuk naar het andere.
Houd in gedachten dat je de lezer rondleidt en doe dit spontaan, met plezier, bijna nonchalant. Zo kun je ervoor zorgen dat het niet dwangmatig overkomt.
Uiteindelijk stap je met de lezer weer naar buiten. ‘Kijk: zo ziet het huis er vanbuiten uit! Weet je nog hoe we er in het begin naar keken? En wat vind je ervan nu je weet hoe het vanbinnen in elkaar zit? Nu weet je alles van mijn huis. En ik ben er trots op!’
